Urząd Miasta Zgierza, Towarzystwo Przyjaciół Zgierza
Zgierz, 2 września 2004 r.

--------------------------------------------------

Organizatorami zgierskich uroczystości obchodów 65. rocznicy wybuchu II wojny światowej byli: Prezydent Miasta Zgierza, Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łodzi oraz Towarzystwo Przyjaciół Zgierza.

WSTĘP

Pierwszego września 2004 roku mija 65 lat od agresji Niemiec na Polskę, która rozpoczęła II wojnę światową. Upływ czasu sprawia, że żyje już coraz mniej świadków pamiętających koszmar trwającej pięć i pół lat okupacji hitlerowskiej. Rośnie kolejne pokolenie, dla którego tamten czas jest tylko historią życia ich dziadków.

Ratując od zapomnienia pamięć tragicznych wojennych przeżyć Polaków Społeczny Komitet Renowacji Pomnika Stu Straconych w Zgierzu poczynił starania o umieszczenie tablicy pamiątkowej na domu przy ul. Długiej 42, gdzie w latach 1939-1944 mieścił się niemiecki urząd pracy (Arbeistamt). W tym budynku zapadały decyzje o wywożeniu Polaków na na roboty przymusowe do III Rzeszy.

Fundatorem tablicy został Wojewódzki Zarząd Stowarzyszenia Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łodzi. Dziękujemy Zarządowi Stowarzyszenia za sfinansowanie tablicy pamiątkowej. Widnieje na niej następujący napis:
"W tym budynku w latach 1939-1944 mieścił się niemiecki urząd pracy (Arbeistamt). Urząd ten był organizatorem deportacji wielu tysięcy Polaków do przymusowych robót niewolniczych w III Rzeszy.
Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łodzi. Wrzesień 2004 r."

Uroczyste odsłonięcie tablicy nastąpiło 2 września 2004 r. przy udziale władz miasta, przedstawicieli: Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę, Instytutu Pamięci Narodowej, organizacji kombatanckich i społeczno-politycznych, młodzieży szkolnej oraz mieszkańców Zgierza.

W tym samym dniu w sali konferencyjnej Urzędu Miasta Zgierza odbyła się sesja popularno-naukowa poświęcona Polakom wywiezionym na roboty przymusowe do Niemiec. Zorganizowano ją przede wszystkim z myślą o młodzieży, która powinna poznać pełnię tragedii losu Polaków w latach okupacji hitlerowskiej.

Niniejsza publikacja zawiera teksty referatów przygotowanych na sesję. W trakcie prezentacji były one uzupełnione pokazem autentycznych fotografii z tego okresu udostępnionych przez Instytut Pamięci Narodowej, Pana Juliana Kaczmarka i Zarząd Stowarzyszenia. Godne szczególnego podkreślenia jest, że wśród prelegentów znaleźli się uczniowie Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Zgierzu. Uczniowie tej szkoły już wcześniej zainteresowali się zgierskimi robotnikami deportowanymi do III Rzeszy. Wspólnie z nauczycielką, Panią Małgorzatą Drzewoszewską oraz pracownikiem pionu edukacji historycznej Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi, Panem Arturem Ossowskim, zebrali i opracowali materiały, które będą cennym źródłem wiedzy o zgierskich robotnikach przymusowych przyczyniając się w ten sposób do poszerzenia naszej wiedzy o tym okresie historii Polski i naszego miasta.

Marian Pieruń

--------------------------------------------------

Referaty:

• "Robotnicy przymusowi w latach 1939-1945" - Mirosław Olejniczak (Prezes Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łodzi)
• "Represje policyjne wobec robotników przymusowych w rejencji łódzkiej" - Artur Ossowski (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Łodzi)
• "Zgierzanie na robotach przymusowych w Wuppertalu" - Marian Pieruń (Honorowy Prezes Towarzystwa Przyjaciół Zgierza)
• Prezentacja zebranych relacji osób deportowanych do pracy przymusowej - Uczniowie Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Zgierzu

Pozycja dostępna w Towarzystwie Przyjaciół Zgierza