Krotczyce; Krucice (Krócice, Krocice). Jedna z najstarszych naszych zgierskich nazw fizjograficznych (terenowych).

W dokumencie księcia łęczyckiego Władysława z 1345 r. nadającym Samborowi, skarbnikowi łęczyckiemu wójtostwo w Zgierzu, czytamy m.in.: "... [Sambora] obdarzyliśmy wójtostwem w Zgierzu z dwoma młynami i stawami, pastwiskami, Grodziskiem obok rzeki, z łąkami, które dobiegają do granic rzeki i osady (?) Krotczyce, rozciągającej się do wyżej wymienionych łąk, z borami, pasiekami i lasem Miroszowiec, (z prawem pobierania) szóstego denara z czynszów zarówno w mieście Zgierzu, jak i we wsi Zegrzany, która do wspomnianego wójtostwa należy, po groszu od każdego bez różnicy rzemiosła ze wszystkiemi pożytkami i dochodami w miejscowości (?) Thuroyedz, z gajami, łąkami i 4 łanami pola w Krotczycach".

Z dokumentu tego wynika, że Krotczyce były prawdopodobnie osadą, być może już w 1345 r. nie istniejącą. Znajdowały się na lewym brzegu Bzury, mniej więcej pomiędzy dzisiejszą ulicą Konstantynowską, J. Śniechowskiego i K. Pułaskiego. Nie wiem czy w tym rejonie znajdowano jakieś starożytne skorupy, ale jeśli tam była osada to powinny być. Pole w Krotczycach miało 4 łany, czyli 120 mórg, czyli ok. 60 ha. Niezły kawałek ziemi, a była to tylko część uposażenia.

W początkach XIX wieku (a i w XX) funkcjonowała nazwa Krócice lub Krucice.

Ciekawostką jest zapis w Lustracji z 1789 r. "Żalił się teraźniejszy dzierżawca, iż mając do wójtostwa należące ... gruntów włók 4, Krowie zwane, ... nie ma dotąd w posesyi, które to grunta wójtowskie, jako i lasy mieszczanie między siebie porozbierali i oneż dotąd posiadają."

Nazwa "Krowie" jest na pewno zniekształconą nazwą "Krócice". Wynika to z kontekstu. Okazuje się, że wszystkie "wójtowskie" nadania przeszły na uposażenie starostwa niegrodowego zgierskiego.

W wykazach nazw fizjograficznych na terenie dawnego Jedlicza (włączonego w 1988 r. w obręb miasta Zgierza) występowało określenie pól - Koszarówka. Może ktoś z PT Czytelników raczy mieć jakieś informacje "tym temacie"? Ja tylko podaję nazwę. Nie wiem nic ponadto, więc czekam.

Tak na marginesie, to bardzo dziękuję wszystkim, którzy przekazują mi nieznane dotąd wiadomości, szczególnie panu Zygmuntowi Cyrkowi, którego wiedza o starym Zgierzu jest godna podziwu.

Chcącym uzupełnić moją wiedzę (a w zasadzie naszą - zgierską) przypominam kontaktowy telefon do Muzeum Miasta Zgierza  0-42 716 37 92 lub mój adres mailowy: maciekwierzbowski@wp.pl.

Maciej Wierzbowski

Na podst. "ITZ" Nr 29 (21-27.07.2009 r.)