Tablica pamiątkowa poświęcona 25. rocznicy powstania NSZZ "Solidarność" usytuowana na murze Kościoła Farnego św. Katarzyny (plac Jana Pawła II).

Tablicę odsłonięto podczas miejskich obchodów jubileuszu "Solidarności" w dniu 14 sierpnia 2005 roku.

Na tablicy, której fundatorem jest NSZZ, widnieje napis: "Solidarność należy do współczesnego dziedzictwa ludzi pracy w mojej ojczyźnie"
Jan Paweł II

"W XXV rocznicę powstania NSZZ "Solidarność", która dała impuls do walki o odzyskanie suwerenności, godności i nadziei"
Członkowie NSZZ "Solidarność" w Zgierzu
1980-2005
BÓG, HONOR, OJCZYZNA
--------------------------------------------------------------------------------

 Nie istnieje

"W Hołdzie Poległym i Pomordowanym - Kombatanci"

Tablica pamiątkowa Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Koło Miejskie Zgierza dawniej usytuowana na Placu Stu Straconych (zbieg ulic Piątkowskiej i J. Piłsudskiego).

6 września 1992 r. odsłonięto "Monument" ku czci Czynu Zbrojnego i Chwały Oręża Polskiego - bohaterskich tradycji bojowych Polskiego Żołnierza 1918-1920 r. oraz 1939-1945 r.

Na stylizowanym murze widnieje napis:
"Spełniliśmy swój obowiązek wobec Ojczyzny".
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica informująca o tragedii, która rozegrała się w tym miejscu i kto był sprawca mordu, usytuowana na Placu Stu Straconych (zbieg ulic Piątkowskiej i J. Piłsudskiego).

Widnieje na niej napis:
"Pamięci 100 Polaków
rozstrzelanych w tym miejscu przez hitlerowców
20 marca 1942 roku. Egzekucji dokonano
w obecności około sześciu tysięcy spędzonych
mieszkańców Zgierza i okolic."

Wymiary 2x2 m. Projekt: Michał Gałkiewicz.
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica pamiątkowa w hołdzie poległym i pomordowanym w czasie II wojny światowej usytuowana na Placu Stu Straconych (zbieg ulic Piątkowskiej i J. Piłsudskiego).

Widnieje na niej napis:
"Bóg Honor Ojczyzna
w hołdzie poległym i pomordowanym
kombatanci ze Zgierza"

Wymiary 2x2 m. Projekt: Michał Gałkiewicz.

--------------------------------------------------------------------------------

Tablica ku czci zamordowanych w Katyniu usytuowana na Placu Stu Straconych (zbieg ulic Piątkowskiej i J. Piłsudskiego).

Widnieje na niej napis:
"Zgierzanie, oficerowie Wojska Polskiego
i policjanci, jeńcy wojenni, zamordowani przez
władze sowieckie w 1940 r. w Katyniu Charkowie
i Twerze.
W hołdzie - społeczeństwo Miasta
Zgierz 2003 r."
Na tablicy znajduje się 36 nazwisk zgierskich oficerów.

Wymiary 2x2 m. Projekt: Michał Gałkiewicz.

--------------------------------------------------------------------------------

Tablica pamiątkowa ku czci stu Polaków zamordowanych na Placu Stodół usytuowana na Placu Stu Straconych (zbieg ulic Piątkowskiej i J. Piłsudskiego).

Tablicę wykonaną z brązu i osadzoną na betonowym cokole przy Pomniku Stu Straconych odsłonięto 09.05.1985 r.

Napis na tablicy brzmi:
"Nigdy więcej wojny"
Na tablicy znajdują się 93 nazwiska osób spośród 100 rozstrzelanych.
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica zgierzan poległych w walkach w latach 1914-1920 umieszczona na budynku Urzędu Miasta Zgierza - plac Jana Pawła II 16.

Tablicę z wyrytymi nazwiskami zgierzan, którzy złożyli w walce o niepodległość swe życie, władze miasta okresu międzywojennego umieściły na budynku ówczesnego magistratu. Przypominała mieszkańcom "Pamiętaj, taka była cena wolności".

W czasie II wojny światowej zniszczyli ją Niemcy. Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Zgierza i Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" ponownie odsłonięto tablicę 11 listopada 1992 r. Umieszczono na niej 36 nazwisk zgierzan, którzy zginęli za wolną i niepodległą Polskę. Najmłodsi z nich mieli po 17 lat, a najstarszy 31 lat.

Napis na tablicy:
"Ku czci poległych zgierzan
w walkach o niepodległość polski
w latach 1914 - 1920
Zgierz 1992.11.11
Społeczeństwo miasta Zgierza
Tablicę umieszczono z inicjatywy
Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"
i Towarzystwa Przyjaciół Zgierza
na miejscu zniszczonej przez
okupanta hitlerowskiego"
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica 31. Pułku Strzelców Kaniowskich umieszczona jest na budynku Urzędu Miasta Zgierza - plac Jana Pawła II 16.

Tablica z wizerunkiem krzyża 31. pułku Strzelców Kaniowskich poświęcona mieszkańcom powiatu łódzkiego na okoliczność otrzymania przez pułk sztandaru w dniu 27.02.1927 r.
W czasie II wojny światowej hitlerowcy usunęli tablicę. Nie wiadomo, co się z nią stało.

Towarzystwo Przyjaciół Zgierza podjęło się odtworzenia tablicy. Rzeźbiarz Antoni Biłas wiernie zrekonstruował tablicę, którą uroczyście odsłonięto 11.11.1997 r.

Napis na tablicy:
"Obywatelom powiatu łódzkiego
w dniu ofiarowania pułkowi chorągwi
24.II 1927 r.
oficerowie i szeregowi
31 Pułku Strzelców Kaniowskich
Zrekonstruowaną tablicę ufundowało
Towarzystwo Przyjaciół Zgierza
Zgierz 11 XI 1997 r."
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica pamiątkowa usytuowana przy ul. Długiej 42, gdzie w latach 1939-1944 mieścił się niemiecki urząd pracy (Arbeistamt). W tym budynku zapadały decyzje o wywożeniu Polaków na na roboty przymusowe do III Rzeszy. Fundatorem tablicy został Wojewódzki Zarząd Stowarzyszenia Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łodzi.

Uroczyste odsłonięcie tablicy nastąpiło 2 września 2004 r. przy udziale władz miasta, przedstawicieli: Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę, Instytutu Pamięci Narodowej, organizacji kombatanckich i społeczno-politycznych, młodzieży szkolnej oraz mieszkańców Zgierza.

Napis brzmi:
"W tym budynku w latach 1939-1944 mieścił się niemiecki urząd pracy (Arbeistamt).
Urząd ten był organizatorem deportacji wielu tysięcy Polaków do przymusowych robót niewolniczych w III Rzeszy.
Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łodzi.
Wrzesień 2004 r."
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica pamiątkowa poświęcona Mikołajowi Kopernikowi usytuowana w Parku Miejskim (ul. 1. Maja).

Tablicę odsłonięto w pięćsetną rocznicę urodzin wielkiego polskiego uczonego.

Napis brzmi:
"1473 - 1973
Mikołaj Kopernik
wstrzymał słońce
ruszył ziemię.
Polskie go
wydało plemię."

--------------------------------------------------------------------------------

Tablica upamiętniająca 20. rocznicę śmierci księdza Jerzego Popiełuszki. Usytuowana w parafii NMP Różańcowej w Zgierzu (ul. Parzęczewska 70). Odsłonięta 19.10.2004 r.

Napis brzmi:
"Wypowiadać prawdę, gdy inni milczą.
Wyrażać miłość i szacunek, gdy inni sieją nienawiść.
Pomóc, gdy inni nie chcą tego czynić,
przebaczać, gdy inni nie potrafią."
/ks. J. Popiełuszko/
W 20 rocznicę śmierci
księdzu Jerzemu Popiełuszce
wielkiemu Polakowi, męczennikowi prawdy, obrońcy sprawiedliwości i godności człowieka
ks. kanonik Jerzy Kowalczyk - proboszcz parafii NMP Różańcowej
Prezydent Miasta Zgierza - Karol Maśliński
Przewodniczący Rady Miasta Zgierza - Marek Matuszewski
Zgierz 19 X 2004 r.
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica upamiętniająca strajki szkolne w 1905 r. Wmurowana na ścianie budynku dawnego Zespołu Szkół Budowlanych w Zgierzu (pl. Kilińskiego 8).

Napis brzmi:
"1905 - 1955
w 50-tą rocznicę walk o szkołę polską,
o wyzwolenie społeczne i narodowe
młodzież szkół zawodowych okręgu łódzkiego
składa hołd bohaterom
strajku szkolnego w Zgierzu."
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica - Zasłużeni dla Służby Zdrowia umieszczona na ścianie budynku dawnego Szpitala Miejskiego w Zgierzu (ul. Dubois 17).

Jedna z napisem:
"Szpital im. doktora wszech nauk lekarskich Stanisława Oleszy 1902 - 1962"

Druga:
"Dr med. Stanisławowi Oleszy ur. 1902 zm. 1962 oraz doktorowi medycyny Stanisławowi Fijałkowskiemu ur. 1911 zm. 1971 zasłużonym dyrektorom szpitala im. Juliana Marchlewskiego i wieloletnim organizatorom zgierskiej służby zdrowia w 40-tą rocznicę powołania szpitala
społeczeństwo miasta Zgierza."
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica na domu tkackim - Rocznica KPP (ul. Narutowicza 10).

Napis na tablicy brzmi:
"1918 - 1958
W tym domu, w grudniu 1918 r.
powstał Komitet Dzielnicowy
Komunistycznej Partii Polski
w Zgierzu
z połączenia SDKPiL i PPS-Lewicy
grudzień 1958
KM PZPR w Zgierzu"
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica poświęcona twórcom przemysłu w Zgierzu usytuowana na ścianie budynku Zgierskiego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II (dawniego Zespołu Szkół Budowlanych) przy ul. Długiej (od pl. Kilińskiego 8)

Widnieje napis:
"W 180 rocznicę podpisania Umowy Zgierskiej inicjującej rozwój przemysłu włókienniczego w Królestwie Polskim oraz dla upamiętnienia wszystkich zasłużonych dla rozwoju przemysłowego miasta Zgierza tablicę na pierwszym w Zgierzu murowanym budynku fabrycznym wybudowanym przez Jana Fryderyka Zacherta w latach 1822-1823 ufundował Zgierski Oddział Łódzkiej Izby Przemysłowo-Handlowej w grudniu 2001 r."
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica Stanisława Staszica usytuowana na budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. S. Staszica w Zgierzu (ul. 3. Maja 41).

Płaskorzeźba z podobizną patrona szkoły, wmurowana z okazji 50-lecia placówki, posiada napis:

"St. Staszic - 650 lecie m. Zgierza
ANNO IV BILAEI 1918 - 1968
Zjazd absolwentów Gimn. i Liceum
Ogólnokształcącego w Zgierzu"

Tablice wykonał Michał Gałkiewicz.
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica Jakuba Stefana Cezaka usytuowana na głazie przed wejściem do budynku Zespołu Szkół Nr 1 im. J. S. Cezaka w Zgierzu (ul. Długa 89/91).

Napis brzmi:
"75 lat szkoły im. J. St. Cezaka"

Na Starym Cmentarzu (ul. Piotra Skargi) na grobie w kwaterze 7 jest tablica z napisem:
"Ś.P. Jakub Stefan Cezak
założyciel i dyrektor Państwowej Szkoły Handlowej w Zgierzu
zasłużony pedagog i działacz społeczny
przeżył 53 lata
zginął śmiercią męczeńską
w obozie hitlerowskim Mauthausen 18 X 1940 r.
Kochał Boga służył bliźnim niosąc pomoc potrzebującym
wdzięczni wychowankowie"
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica nagrobna Adolfa Pawińskiego znajduje się na Starym Cmentarzu (ul. P. Skargi) przy pomniku na grobie rodziny Pawińskich (kwatera 7).

Napis brzmi:
"Prof. dr Adolf Pawiński
Historyk i Uczony
Dyrektor Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie
ur. w 1840 w Zgierzu zm. w 1896 w Grodzisku
pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Wybitnemu Zgierzaninowi
W 100-lecie śmierci
mieszkańcy Zgierza"
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica upamiętniająca księgarstwo polskie umiejscowiona na ścianie pawilonu (ul. Długa 10), wybudowanego w 1964 r. z przeznaczeniem na księgarnię.

Napis brzmi:
"1364 - 1964
księgarnię przekazano społeczeństwu miasta Zgierza
w 600-tną rocznicę powstania księgarstwa polskiego
Zgierz, 12 V 1964
P.P. Dom Książki w Łodzi"
--------------------------------------------------------------------------------

Tablica na obiekcie szpitalnym przy ul. A. Struga 3. Na ścianie obecnego Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej na jednej z tablic widnieje napis:
"Obiekt przeznaczono do użytku w roku obchodów 650-lecia m. Zgierza dla dobra narodu polskiego i gospodarki socjalistycznej
kwiecień 1968 r."

Na drugiej tablicy czytamy:
"Szpital rozbudowany z inicjatywy Rady Dyrektorów przy Komitecie Miejskim PZPR w Zgierzu ze środków Rady Narodowej oraz zakładów pracy Zgierza i Ozorkowa.
Przekazano społeczeństwu w roku obchodów 700-lecia m. Zgierza.
lipiec 1988 r."
--------------------------------------------------------------------------------

Na ścianie sali gimnastycznej obecnego Kolegium Nauczycielskiego (ul. 3 Maja 46) umieszczona jest tablica poświęcona twórczyni szkoły i wielce zasłużonej dla zgierskiej oświaty, dr Stefanii Kuropatwińskiej.

Społeczność szkolna ufundowała tablicę, na której wyryte są słowa:
"Dr Stefanii Kuropatwińskiej
dyrektorce i twórczyni naszej szkoły w 1919-1948
rzeźbiarce dusz
uczniowie i uczennice Liceum Pedagogicznego
Zgierz, 11.3.1948 r."
--------------------------------------------------------------------------------

Przed siedzibą Związku Nauczycielstwa Polskiego (ul. Rembowskiego 29) znajduje się kamień, na którym umieszczona była tablica pamiątkowa poświęcona 30-leciu powstania Domu Nauczyciela.

Tablica, której fundatorem był były kierownik Szkoły Podstawowej nr 3 Jan Sikorski, niestety została skradziona.

Dnia 6.10.2009 r. w Zgierzu obchodziliśmy 70. rocznicę utworzenia Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (zobacz: galerię zdjęć z uroczystości oraz program obchodów).

Podczas uroczystości odsłonięto nową tablicę:
"Nauczycielom walczączym o polską szkołę
Mieszkańcy Zgierza
14 październik 2009".
--------------------------------------------------------------------------------

Na podstawie:
"ZGIERZ CMENTARZE, POMNIKI, TABLICE" Marian Pieruń
Wydawca: Towarzystwo Przyjaciół Zgierza
Zgierz 2003; ISBN 83-920038-0-2