O Nowinach wspominałem już pisząc o Krzemieniu. Były to pola (wymieniane w słownikach nazw fizjograficznych z lat 1974, 77 i 88). Znajdowały się także na planie miasta w 1910 i 1920 r. Pierwszy raz wspomniane w roku 1811. Były więc Nowiny nie takie nowe, ale prawdopodobnie oznaczały jakieś pola świeżo zagospodarowane, prawdopodobnie w końcu XVIII wieku.

Na literę "N" jest jeszcze jedna świeżo powstała nazwa. Część z Państwa orientuje się, że kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Różańcowej wśród mieszkańców Zgierza określany był (i jest) jako "Kościół na polu". Dziś bloki są coraz bliżej, ale nazwa być może na pamięć początków tej świątyni pozostała.

Kolejna nazwa oznaczająca pola to Morgi. Też wymieniana w spisach z XX wieku. Na żadnym planie nie znalazłem tego określenia i liczę na pomoc PT Czytelników.

Dwie nazwy są bardzo mylące. W starych opisach (ks, Żaboklicki - 1784 r.) podane jest "Źródło Okrąglik zwane. Jadąc z Zegrza na zachód traktem sieradzkim przy pólku kargolskim poczyna się z prawej strony, to jest od północka, niedaleko traktu, płynie przezeń w łąki miejskie, a z tych do wspomnianej rzeczki Bzury, łącząc się z nią pod południe prosto w pole piaskowskie. Nigdy nie ustaje."

Wydawca podaje, że "Będzie to zapewne strumień, wypływający w pobliżu Krogulca a kierujący się od północy na południe około Aniołowa i Jastrzębia Dolnego do rz. Bzury pod Piaskowicami, przy trakcie dawnym "sieradzkim" obecnym aleksandrowskim." Coś mi się nie widzi. Dawny trakt sieradzki to nie dzisiejsza ulica Aleksandrowska, a obecna ulica Wiosny Ludów. Najprawdopodobniej ciek wysechł i tylko wgląd do dokładnych map hipsometrycznych mógłby określić jego przebieg. Jednocześnie wydawca podaje, "że istnieje dzisiaj mała osada o nazwie "Okręglik", na południe od Zgierza nad rzeczką, wypływającą z lasu miejskiego zgierskiego".

I to się zgadza. Co nie zmienia faktu, że niechlujstwo edytorskie współczesnych wydawców planów Zgierza jest czasami porażające. Mapa, którą wydał GŁÓWNY GEODETA KRAJU w 1993 r. zawiera nazwę "Okrąglik" zamiast Okręglik, las nazywa się "Gacie" a nie Gać, a las Chełmy nosi nazwę Mieroszów?!. Czy GŁÓWNY GEODETA MIEJSKI nie powinien interweniować, a jeszcze lepiej by było, gdyby konsultowano z nim sprawy nazewnictwa na mapach i planach Zgierza.

Maciej Wierzbowski

Na podst. "ITZ" Nr 35 (01.-07.09.2009 r.)