Autor: Szczepan Mikołajczyk
Wydawca: Fundacja Muzeum Miasta Zgierza
Miejsce i rok wydania: Zgierz 1994

--------------------------------------------------

Spis treści

Wstęp do wydania I ..... 4
Wstęp do wydania II .....  5

Dyrektor Jakub Stefan Cezak ..... 6
Pastor Aleksander Falzman ..... 8
Stanisław Fijałkowski - chirurg ..... 10
Profesor doktor Karol Gerlicz ..... 12
Nauczyciel muzyki Franciszek Gust ..... 14
Doktor Stefania Kuropatwińska ..... 16
Księgarz i działacz oświatowy Aleksander Lach ..... 18
Historyk Zygmunt Lorentz ..... 20
Profesor gleboznawca Arkadiusz Musierowicz ..... 23
Doktor Stanisław Olesza ..... 25
Uczony historyk Adolf Pawiński ..... 27
Porucznik Stanisław Pieczyrak ..... 29
Nauczyciel, działacz i publicysta Stefan Pogorzelski ..... 31
Ksiądz prałat Szczepan Rembowski ..... 33
Nauczyciel i działacz Jan Sikorski ..... 36
Kapitan Karol Swatek ..... 38
Przemysłowiec i wynalazca Jan Śniechowski ..... 40
Burmistrz m. Zgierza Jan Świercz ..... 42
Artysta i społecznik Jerzy Wieczorek ..... 44
Adwokat Helena Wiewiórska ..... 46
Nieznany wynalazca Jan Wincza ..... 48
Księgarz i wydawca August Robert Wolff ..... 50
Druh harcmistrz Eugeniusz Zaczyński ..... 52

Bibliografia ..... 55

--------------------------------------------------

WSTĘP DO WYDANIA PIERWSZEGO

Przystępując do opracowania tej książeczki miałem pewien problem, zastanawiałem się nad odpowiednim dla niej tytułem i doborem życiorysów. Było wielu zgierzan, którzy zasłużyli się naszemu miastu i krajowi. Niektórzy z nich w metryce mieli wpisane miejsce urodzenia - Zgierz, ale w innym mieście wzrastali i tam zrobili karierę. Byli również tacy, którzy urodzili się gdzie indziej, ale na trwałe zapisali się w dziejach naszego miasta. Jednakże większość opisywanych postaci łączy żywy i serdeczny stosunek do miasta, w którym się urodzili, lub też zakorzeniając się tutaj pracowali dla jego dobra. Myślę, że tytuł książeczki jest w brzmieniu zgodny z treścią w niej zawartą. Ta książeczka wydana sumptem Urzędu Miejskiego w Zgierzu, ukazuje się w roku jubileuszu 700-lecia Zgierza. Przewidywane jest wydanie drugiej części "Wybitnych zgierzan z urodzenia i z wyboru ", która mam nadzieje spopularyzuje sylwetki zgierzan, godnych trwałego zapisu, o których pamięć żyje w zgierskiej tradycji. Opracowując życiorysy tutaj zawarte, korzystałem w kilku przypadkach z materiałów już gotowych, lecz rozproszonych i uzupełniałem je o nowe pozyskane źródła i informacje. Pomocą w opracowaniu życiorysów dr Stefanii Kuropatwińskiej, Jakuba Stefana Cezaka, Jana Świercza i Stefana Pogorzelskiego - służyli mi: pani Jadwiga Czapiewska i panowie: Franciszek Szypszak, Roman Feliga, Bogdan Sejm oraz kolega muzealnik - Maciej Wierzbowski. Pragnę im za to serdecznie podziękować.

Czytelników proszę o zwrócenie uwagi na daty urodzenia większości naszych bohaterów, są to roczniki 1886, 1887, 1888. Ich postawa wobec narodu i państwa jest przykładem szlachetnego patriotyzmu. Wydaje się symptomatycznym również to, że w gronie "wpisanych w historie miasta" znaleźli się nauczyciele i wychowawcy młodzieży, ludzie zasłużeni dla polskiej oświaty. Bez nich świadomość obywatelska naszych dziadków i rodziców byłaby mniej pełna. Książeczkę tę dedykuję młodemu pokoleniu zgierzan - życząc pożytecznej lektury.

--------------------------------------------------

WSTĘP DO WYDANIA DRUGIEGO

Zapowiadana II część "Wybitnych zgierzan z urodzenia i wyboru" ukazuje się w sześć lat po wydaniu I części. Przez ten okres uzbierało się 13 nowych życiorysów, z których większość opublikowana została w "Ilustrowanym Tygodniku Zgierskim". Stare i nowe biogramy zebrałem w całość, którą tworzy obecne wydanie. Mam głęboką nadzieję, że życiorysy, które są zawarte w tej książeczce, a właściwie ich bohaterowie, mogą być wzorcami osobowymi dla współczesnej młodzieży.

Młodzież, w tym także zgierska, jest rozczarowana do wielu autorytetów naszego życia politycznego i społecznego. Myślę przeto, że na stronach tej książeczki może ona znaleźć takie pojęcia jak: honor, wierność, patriotyzm, pracowitość, wrażliwość i wiedza, które nie były pustymi słowami dla opisywanych tutaj postaci. One przecież ukształtowały ich postawy i charakter. Sądzę, że pojęcia te zawsze będą w cenie i ich wartość jest ponadczasowa.

Za udostępnienie materiałów źródłowych pragnę gorąco podziękować: córce Jana Winczy - p. Danucie Młynarskiej, dr Wojciechowi Olszewskiemu i p. Krzysztofowi Szczepankowi z USC w Zgierzu. Ponadto dziękuję serdecznie za wykonanie składu komputerowego kolegom muzealnikom: Ryszardowi Bieńczakowi i Maciejowi Wierzbowskiemu. Bez nich praca ta nie miałaby szans na ukazanie się w planowanym terminie.

Mam pełną świadomość, że życiorys Karola Swatka zawiera pewne luki stąd prośba do czytelników, którzy mają odpowiednie dokumenty o informacje uzupełniające, które postaram się wykorzystać w następnym wydaniu "Wybitnych zgierzan...".

I kończąc chciałbym podkreślić, że wydanie tej publikacji zbiega się z 15-leciem działalności Muzeum Miasta Zgierza.

Autor

Pozycja dostępna w Muzeum Miasta Zgierza